27 Haziran 2015 Cumartesi

Hakasya Bronz Plakalar - Umay Ana





"Sibirya'nın Türkçe konuşan halkları arasında küçük ok ve yay, Umay - dişi ruh - çocukların koruyucusu- kültü ile ilişkilidir. Özellikle yaygın olan fikir, çocukların yakınına gelen kötü ruh Umay'ın okuyla öldürülüyor."
" Hakasya'da yenidoğanların, beze sarılı küçük ok ve yay modelleri beşiğine yerleştirilir."













At the Turkic-speaking peoples of Siberia small images bow and arrow were associated with 
the cult Umay - female spirit - guardian of the children. Particularly widespread was the idea that Umai archery 
in an evil spirit that comes close to the child.

Khakassia in the XIX century. model bows and arrows wrapped in a cloth and placed in the cradle of the newborn boy. 



____




Among the random finds from Khakass-Minusinsk depression are three miniature bronze plaque in the form of a complex onion sigmaobraznoy form with holes for the boom and one pendant depicting illuminated with a protruding end of a bow (Fig. 21). These plaques are of particular interest, since so far no remains of bows in the burials Tagar era were found. An idea of the Tagar bows can only indirectly on such data as their images in bronze, on cave paintings, as well as on the basis of consideration of the shape and size of arrows close to the Scythian.


Plaques reproduce short bows Scythian type, like a stretched letter M, with long, strongly curved towards the back ends and the middle concave. Scythian bows are well known for the many images on metal objects from the rich Scythian burial mounds, on ancient coins, stone sculptures, the drawings on Greek vases. Along with close to him variants bows Scythian type were common in ancient Scythia beyond itself in the vast territory from Greece to Siberia. At the end of the era of the Tagar replace short come longbows "Hun" type.


The miniature bronze bows, such as those discussed in this article are known among vyat antiquities Ananyino culture in the Ural Savromats among the ancient inhabitants of the modern neighborhoods of Tomsk. A similar form of miniature bronze bow was found on the mound Buyskikh IV-III centuries. BC is located on the right bank of the river. Vyatka. The famous bronze plaques that adorn the leather quiver from the mound near the village. Blagoslovenskogo near Orenburg, the researchers attributed to the IV. BC. Seven of these miniature bows contained in collective of the same period of the neighborhood Stepanovka near Tomsk. Thus, the possible date for the published plaques IV-III centuries. BC.


Miniature bronze bow in a special case, burn, similar to the suspension, found in s. Lobsters of Tatarstan, seem to belong to the same time. Bronze Votive picture onion burn 4.2 cm long, 2.5 cm wide was found in the burial Prokhorov time on the Lower Volga.


Tagar bronze pendant reproduces the onion in the burn, which has the shape of a half bow. The shape is determined by the shape of complex Gorita bow, so not only in ancient peoples - the Persians, Medes, Scythians, ananintsev, the population of Tuva Scythian - but also in the recent past of the peoples of Siberia key lights were quite similar in form. A feature Tagar Gorita is an acute-angled protrusion at the bottom corresponding to the folded forward, toward the back, the end of the bow, as opposed to Scythian (Fig. 22), and lights up the royal guards at the Persepolis reliefs, which had a smooth, often oval outline bottom. Clarify the methods of carrying Gorita help petroglyphs. Tagartsy hung case for a bow to the belt (Fig. 23) appears on the left, like the other peoples of antiquity.


For what created thumbnails onions? The answer to this question lies, I believe, in ethnographic evidence. According to the hypothesis DK Zelenin, the simplest tools of primitive human society, serves as an instrument of labor or tools of attack and at the same time drink for defense purposes, in representations of primitive man received over time the function of amulets or talismans. This gun was ascribed magical ability to protect people from enemies and avert scare away evil spirits.


In the Siberian ethnographic literature witnessed numerous cases of the use of bow and arrow as a magic cult guns. So, until the shaman's drum instrument in Altai religious activities were a bow and arrow. Ritual with onions produced all the northern Altai until very recently. Among the paintings there are images Shor shaman holding a tambourine in one hand and the other with a bow and arrows. Suspension of onions in the XIX century. preserved in a suit Altai shamans.


Luke was also an attribute of the Buryat shamans. The ancient predecessors Khakases also used the bow as a weapon of cult activities, as evidenced by petroglyphs shamans with sophisticated bows (Fig. 24). In the view of some Siberian peoples image bows were amulets. Gilyaks put on chest like a Christian cross a small onion and arrow. The images of bows on vintage wooden boxes Khakassian have, apparently, the same protective value.


At the Turkic-speaking peoples of Siberia small images bow and arrow were associated with the cult Umay - female spirit - guardian of the children. Particularly widespread was the idea that Umai archery in an evil spirit that comes close to the child.


In Buryatia cradles cut onion image overlaid with the arrow, as if ready to fly. Altai hung iron sheaves to the cradle - Gilyaks hung onions or model of cradle to drive away evil spirits. Khakassia in the XIX century. model bows and arrows wrapped in a cloth and placed in the cradle of the newborn boy.

Now, not only published plaque provide a glimpse of the Tagar onions and burn, but in some way shed light on the ideological representation of the ancient society.


Bronze plaques in the form of an onion of Khakassia.
М.А. Дэвлет // KSIA. Vol. 107. 1966. pp 70-74.
(Rusçadan İngilizceye google çeviri - link)









Lena....




















CUMAN, 12th-13th CENTURIES







The Cuman or Kipchak Turks were probably descended from a branch of the Ghuzz (Oghuz - Oğuz). They appeared on the borders of Kievan Russia in 1054, crossed the Carpathians in 1070 and were established along the Danube by 1090, by which time there were effectively 5 independent groups; these were based respectively in Central Asia, the Urals, along the Donets-Don, along the lower course of the Dnieper, and on the Danube, the last group being the relevant to Hungarian and Byzantino-Bulgarian history.


In the early-13th century Robert de Clan, a participant in the Fourth Crusade, wrote the following succinct description of the Cumans: 


'They are a savage people, who neither plough nor sew, and they have neither huts nor houses but instead they shelter in heavy tents made of felt, and they live on milk and cheese and meat… Each one has at least 10 or 12 horses, which are so well-trained that they follow anywhere they are led; and they mount first on one and then an another [and so on]. When they are on a raid, each horse has a bag hung on his nose in which his fodder is put, and he eats as he follows his master, but they do not stop moving by night or by day. And they ride so hard that they cover in one day and night fully 6 days' journey, or 7 or 8. And while they are on their way they will not seize or carry along anything until they are on their way back, but while returning they seize loot and prisoners and anything else they can get. Nor do they go armed, except that they wear a garment of sheepskin and carry bows and arrows.' 


Byzantine and Russian sources add lances, sabres, lassoes, maces, javelins, shields and armour to this list of equipment, the Cumans being noted for their accuracy with javelins. Shields were either circular or almond shaped. Like all steppe peoples they wore no spurs, instead controlling their horses with a short whip.


Dress basically comprised a long topcoat , with side-vents, knee-length tunic, trousers, pointed cap, and boots or shoes with brocade, linen, fur and wool all in evidence. In general appearance the Cumans were handsome, blue eyed and blonde-haired , the Russians called Polovtsy and Germans Falven; meaning 'yellow' . Their hair was worn long but they shaved their chins, though long moustaches were often worn.


Although many settled in Bulgaria (especially in Dobrudja and Bessarabia) and, after the Mongol invasions, in Hungary, the Cumans remained tent-dwelling nomads for most of this period, and utterly pagan to boot; Joinville, for instance, records the burial alive of a horse and servant in the kurgan of a deceased chieftain even in the mid-13th century.



CUMAN CAVALRYMAN

At various times during this period the Cumans (also called Kipchaks, or Polovtsy by the Russians) fought either as allies or mercenaries for the Byzantines, Georgians, Mongols and Romanian Franks as well as the Russians, Bulgarians and Hungarians, and as slave-soldiers in Ayyubid, Mamluk Turks and Khwarizmian armies. They may also, towards the end of the 11th century, have served with the Khazar Turks during the twilight years of the Khaganate.


They wore trousers, boots, long Arab-style tunic and kaftan. Brocade, fur, wool and linen predominated, but goatskins were also worn, recording the events of the Fourth Crusade, speaks of the Cumans wearing a sheepskin garment which may have been intended to serve as light armour. Other forms of armour including scale and lamellar were also worn depending on wealth and social status.


Robert de Clan implies that the Cumans were armed only with their bows, but Byzantine and Russian sources also record sabres, lances, lassoes, maces and javelins in use, the Cumans being noted for their accuracy with the latter. Most shields were small circular ones, but some Cumans carried a small version of the kite shield.


They also included some foot-soldiers on occasion. These probably rode camels on the march.



Armies of Feudal Europe 1066-1300
by Ian Heath




By Monk Ruberquis in 1253 : " The Comanians (Cumans) build a great tomb over their dead, and erect an image of the dead party theron, with his face towards the east, holding a drinking-cup in his hand before his navel. They also erect on the monuments of rich men pyramids, that is to say, little pointed houses or pinnacles. In some places I saw mighty towers, made of brick, and in other places pyramids made of stones, though no stones are found there-abouts. I saw one newly buried in whose behalf they hanged up sixteen horse-hides, and they set beside his grave Cosmos (Kumiss) to drink and flesh to eat, and yet they say he was baptized. And I beheld other kinds of sepulchres, also towards the east, namely, large floors or pavements made of stone, some round and some square; and then four long stones, pitched upright above the said pavement, towards the four regions of the world."
James Fergusson

Cumans = Turkish Tribe
Facing East = Non-moslim dead Turks facing east 

"Avar-Turks bury their deads facing east"
" Even in Anatolia some (claiming) "Greek" or "Roman" deads facing east. Are they realy "Greek" or "Roman"?.. (Anadolu'da bazı "Yunan" ve "Roma" denilen mezarlarda da iskeletlerin başı doğu yönüne bakar. 
Bunlar gerçekten de "Yunan" veya "Roma"lı mıdır?..)" 


Erect an image = Tashbaba (Taşbaba), Stone statue
Drinking-cup  = Oath Cup
Cosmos-Kumiss = Mare's Milk
Tumuli-pyramids = Kurgan [Turkish word-korugan (protected)]
Four long stones-four regions of the world = Four Direction

All of them are to be seen among all Turkish tribes. After Christianity, "baptized", Turkish tribes like Huns, Avars, Kipchak-Cumans, Pechenegs are assimilated in Europe. So, how much are the Europeans "Europeans"?
SB







CUMAN-KiPCHAK TURKS






a Turkoman or Tartar 
Gouache and gold. 16th century.
State Hermitage Museum.





The Turkoman; kneeling, with his wrist fettered to his neck, and a quiver of arrows on his belt. 
17th-18th centuries...link


Turkomans means Turks






















"  Tilla Deniz Baykuzu hocamızın bir çalışması var, yaklaşık 1500 sene önce Kadınlardan Hassa Ordusu kurulmuştur, MS.4.yy'da,  Geç Hun Dönemi. 10bin kadın savaşçı, 13 yaşından 20 yaşına gençkızlardan oluşuyor ve bunların eğitimi atlı ve piyade okçuluk olarak verilmiş. Bunların bin taneside padişahın/kağanın koruması olarak görev almıştır. Çin topraklarında Kadınlara ilk kez bu kadar çok önem verilmiştir. Çinli kadın kahraman Mulan, yapılan araştırmada bir şiirden ortaya çıkarılıyor, bu kişi Çinli değil, Moğol veya Hun Türk olduğu varsayılıyor."





Soloi, Cilicia, 425-400 BC.
Amazon kneeling left examining an arrow held in both hands, bow & quiver left, facing head of satyr right
SOLEWN, bunch of grapes, tendril and fly at right.

















ALANLAR







MS.Birinci Binyılda Asya ve Avrupa'nın Türk kabileleri erken feodal halkları olarak şekillenmişlerdir. Bunların bir çoğu kendi alfabesine ve devletine sahipti. En güçlü Türk kabileleri birliğinden birisi de MS.1.yüzyıldan 4.yüzyıla kadar Kuzey Kafkasya'da hüküm sürmüş olan Alan kabileleri federasyonudur. Bu federasyonun dağılmasından sonra Alanların bir kısmı 375 yılında Hunlarla birlikte batıya gitmiş, diğer kısmı Merkezi ve Batı Kafkasya'nın dağlık bölgelerine çekilmiş ve Kafkasya'nın Doğu Avrupa, Ön ve Küçük Asya halklarının tarihinde önemli roller oynamıştır.


Alanların bir bölümü, Hunların baskısıyla batıya çekilmiş, Fransa ve İspanya'ya kadar gitmiş; oradan da Cebelitarık Boğazı üzerinden geçerek Kuzey Afrika'nın önemli bir kesimini zapt etmiştir. Şimdiki Cezayir, Fas ve Tunus sınırlarında Alan-Vandal Devletini kuran Alanlar, oradan gemilerle Roma'ya askeri seferler düzenlemişler ve 5.yüzyılın sonunda Roma'yı tahrip etmişlerdir. Daha sonraları Alanlar yerli kabilelerle karışarak İspanyol halkının şekillenmesinde yer almışlardır.


Alanlar, Katalonya bölgesi (Türkçe - İkinci Alanya) halkının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. İspanyol etnograf Hoze Manuel Gomes-Tabanera, Türk-Alanların İspanyol etnogenezine katıldıklarına vurgu yapmaktadırlar. (Sovyetskaya Etnografya, 1966,No.5,s.62)


Kuzey Kafkasya'da kalan Alanlar ise, Hunlarla birlikte onların, Ön Asya'ya ve Batı Avrupa'ya yapmış oldukları bütün seferlere katılmışlar; yine Hunlarla birlikte 376 yılında Gotları dağıtıp sürmüşlerdir. Gotların bir bölümü Kırım'da kalmış; Vizigotlar, Kuzey Karadeniz civarından Roma İmparatorluğu sınırları içine girmişler; Ostrogotlar ise Hunların müttefiki olarak orduya katılmışlardır.


Hunlar, kısa zaman zarfında Avrupa'nın Fransa'ya kadar olan büyük bir bölümünü zaptettikten sonra, 5.yüzyılın ortasında Attila'nın ölümüyle Büyük Hun Devleti bölünerek yıkılmıştır.


Antik kaynaklardan anlaşıldığı kadarıyla, Hunlar, Avrupa ve Batı Asya halklarına korku salmışlar; bunun yanında Roma ve Pers ordularında hizmette bulunmuşlardır. Mısır psikoposu Synesius, 4.yüzyılda "Bize göre yabancı bir tarzda eğitilmiş, kendi geleneklerine göre yaşayan, bize karşı düşmanca planlar tasarlayan genç savaşçı müfrezelerinden korkmamak mümkün değil...Bu beyaz tenli, saçları birbirine karışmış barbaların bir kısmının hizmetli olarak görev yapması, bir kısmının ise lider kadrosu olarak siyasi hayatta yer alması şaşırtıcıdır." diye yazmıştır. (Uspenskiy, 1913, cilt I,s.165-168)


Çinli yazar Chang-Ch'ien, MÖ.130 yılında "Kang-ch'ülerin doğu kolunun Hunların hakimiyetini kabul ettiklerini" yazmaktadır. Yazar, bundan başka Sır-derya'nın orta akımında Kang-ch'ü adı altında çok sayıda halk (120 bin çadır) bulunduğunun altını çizmektedir. Bunlar, Kanglı kabilesine mensuptular. Bu bölgenin son sakinlerinin adları, 19.yüzyıla kadar varlığını korumuştur.


Yang-tsay ve Alan-Aslarla tam benzerlik gösteren Kang-ch'ü kabilesinin Hunlara bağlı, Kıpçak ve Kanglılara akraba olan bir Türk kabilesi olduğu verilen bilgilerden anlaşılmaktadır.

Başka önemli bir noktaya daha dikkat çekmek gerekir : Çin kaynakları "Göçebe ordası Kang-ch'ünün bütün hatlarıyla kesinlikle Yüeçilerle benzerlik arzettiğini" belirtmektedirler. Yüeçiler ise, Hunlarla çok benzeşmektedirler. Şu halde bu noktadan hareketle Yang-tsay, Kang-ch'ü, Yüeçi ve Hun halklarının birbirlerine çok benzeştikleri ve bunların Türk kabileleri olduklarını söyleyebiliriz. Kang-ch'üler Sır-derya bozkırlarında, Yans-tsaylar Kang-ch'ülerin kuzeybatısında, Yüeçiler ise Sır-derya ile Amu-derya arasındaki bozkır bölgesinde yaşıyorlardı. Yeni araştırmalar Kang-ch'ülerin sakin oldukları toprakların Karakalpak, Özbekistan ve Güneybatı Kazakistan'ı içine aldığını göstermektedir. Herhangi bir tarihçe veya etnografın bütün yönleriyle Alan-Aslarla benzerlik gösteren Kang-ch'ülerin (Kanglı) Türk olduklarını tartışmaya açabileceğini sanmıyorum. (Biçurin,1951.s.150-152)


"Alan" terimine antik dönem yazarlarında ilk defa 1.yüzyılda rastlanmaktadır. 1.yüzyıl yazarlarından Seneka, A.Lucan, Valerius Flaccus, Josephus Flavius ve diğerleri Alanları kesin bir şekilde Kafkasya'ya yerleştirmekte ve bölgedeki olaylarla ilişkilendirmektedirler. (Kovalevskaya,1984,s.85)


Alanların MS.72-74 ve 135 yıllarında Kafkasya Albanya'sına (Azerbaycan), İberya, Ermenistan, Mediya ve Küçük Asya'ya yaptıkları tahrip edici akınlarından, o dönemin bir çok yazarı bahsetmektedir. (Kuzey Kafkasya Halkları Tarihi,1988.s.86)


Miladın ilk yüzyıllarında alanların giyim-kuşam, takı, silah ve tuvalat eşyaları gibi maddi kültüründe Sarmat gelenekleri etkisini sürdürmeye devam etmiştir. (Kuzey Kafkasya Halkları Tarihi,1988)


Horeneli Moses, Kuzey Kafkasya Alanlarının Gürcü kaynaklarında "AS" ("Os") adıyla zikredildiğini yazmaktadır.


Alanlar hakkında daha detaylı ve tam bilgileri Ammianus Marcellinus'da (4.yy) bulabiliriz. Yazar, hacimli "tarih"inde Alanları şu şekilde anlatıyor:


"ALANLAR UZUN BOYLU, GÜZEL GÖRÜNÜMLÜ VE HAFİF SARI SAÇLIDIR. SİLAHLARININ HAFİFLİĞİ NEDENİYLE OLDUKÇA HAREKETLİDİRLER. DAHA SADE VE DAHA KÜLTÜRLÜ HAYAT TARZIYLA HUNLARLA TAMAMIYLA BENZEMEKTEDİRLER. ONLAR BARBAR GELENEKLERİNE GÖRE KILIÇLARINI YERE SAPLIYORLAR VE MARS'A OLDUĞU GİBİ KILICA TAPIYORLAR"


Ammianus Marcellinus'un verdiği Alan ve Hunların kültür ve yaşam tarzıyla ilgili karşılaştırmalı analiz, burada sözü edilen "barbaların" Hunlar olduğu konusunda şüpheye mahal bırakmıyor. Alanların kılıca saygı göstermeleri, onların Türk özelliği taşıdıkları hakkında açık bir delildir. Hunların ataları İskitlerin de kılıcı tazim etmeleri bu delili teyit etmektedir. Hunların Mars'ın kutsal kılıcını tazim ettiklerine, onları çok iyi tanıyan Romalı yazar Priscus da vurgu yapmaktadır. 


Türk ve Moğol destanlarının mukayeseli tetkiki, araştırmacıları "silah önünde eğilerek selamlama geleneği "Kılıç Tanrısı" - kelimesi kelimesine "Kılıç" - kültünün doğmasına yol açtığı" hükmüne götürmüştür. (Lipets, Sovyetskaya Etnografya, 1978)


Kuzey Kafkasya’daki ortaçağ katakomblarının kime ait olduğu meselesi, şu ana kadar pek az incelenmiştir. Birçok bilim adamı, hiçbir mesnet ve delil göstermeden onların Pers dilli kabilelere ait oludğunu ileri sürmüştür, ama HUN-TÜRKLERİN defin şeklinin katakomb olduğu bilinmektedir. Yeni verileri de göz önünde bulundurmak gerekir. 


Yukarı Kuban’ın yeraltı galerilerinde çok sık olarak eski Türk Runik yazıtları bulunmaktadır. Bu konuya ilk olarak 1963 yılında U.B.Aliyev, A.C.Bauçiyev, K.T.Laypanov, M.A.Habiçyev (Aliyev ve diğerleri,1963) değinmiştir. Karaçay ve Balkarya’da bulunan eski runik yazıtların metinlerini ve aynı şekilde Avrupa’nın diğer bölgelerindeki metinleri dil bilimcileri M.A.Habiçyev (1979-1972-1987) ve S.Y.Bayçorov (1989) incelemişlerdir.


Son yıllarda Dağıstan’da Hazarlardan kalma çok sayıda katakomb bulunmuş ve incelenmiştir. (Magomedov,1983)


Bu unsurları göz önünde bulundurarak, Kuzey Kafkasya ortaçağ katakomblarının hangi halka ait olduğunu belirleme konusunda ihtiyatlı olmak gerekiyor. Yazılı kaynakların bazı verileri de bizi buna davet etmektedir. İtalyan Plano Carpini’nin Kuman veya Kıpçakların cenazelerini defnettikleri şeklindeki birçok yazarı yalanlayan bilgisine dikkatinizi çekiyoruz.


Carpini Kıpçakların cenazelerini defnetmeleri konusunda şöyle diyor: “…onlar gizlice araziye gidip, ot köklerini kazıyıp, büyük bir çukur kazıyorlar ve içine yana doğru bir çukur daha açarak çukuru genişletiyorlar” diye yazmaktadır. Bu tür defin geleneği Kazaklar, Kırgızlar ve Orta Asya’nın diğer Türk kabilelerinde de görülmektedir ki, burada katakomb mezarlardan bahsedildiği kesin.


Sarmat-Alan kültürünün önemli uzmanlarının düşüncelerine, özellikle de M.P.Abramova ve V.B.Kovalevskaya’ya göre, toprak katakombların henüz itinalı bir analizi yapılmamışken, bunu Kuzey Kafkasya Alanlarının etnik özelliği olarak kabul etmek mümkün değildir.


Katakomb kültürü kaynaklarının anlaşılması için Avrasya bozkırı ortaçağ arkeoloji uzmanı A.P.smirnov anahtarı vermiştir. Yazar şöyle diyor: “Maalesef katakomb mezarların ortaya çıkışı meselesi yeterince araştırılmamıştır ve büyük ihtimalle bu mezarların ilk örnekleri, Altay ve Yedisu’daki Hun-Sarmat dönemi mezar kalıntılarıdır.”


Ortaya konan materyaller Alanlar veya Asların Türk olduklarını ispat etmektedir.


Alanların diline ait mevcut veriler de onların Türk dilli olduklarını göstermektedir.


Alanları ve diğer Türk halklarını çok iyi bilen doğulu yazarlar, onları Türk olarak adlandırmaktadırlar. Rus vakanüvisler, defalarca bahsettikleri Asları (Yasları), yani Alanları çok iyi tanımaktadırlar. Çok sayıda Rus prensi, Yas kızıyla evlenmiştir.


Josephus Flavius’un “Jüdea Savaşları” adlı eserinin ilk eski Rusça çeviri ve şerhini yapan kişi, Yasların dili konusunda “dilleri sanki Peçeneklerin dili gibidir” demektedir. (Meşersky,1986)


Bilim adamları, Alan (As)ların dili söz konusu olduğunda genellikle 12.yüzyıl Zelençuk kitabelerine dayanmaktadırlar. Bu kitabeleri incelemekle meşgul olan kişiler, tabii olarak V.F.Miller ve V.İ.Abayev’in etkisi altında kalmış ; Osetin dilinden – İran dili grubu – faydalanarak ona yeni harfler ilave ederek, hatta mevcut bazı işaretleri düzelterek bu kitabeyi okumaya çalışmışlardır.


Fakat Osetin diline istinaden girdirilen bu düzeltmelerden sonra metin bir takım anlamsız isim yığınına dönüşmüştür. Halbuki söz konusu metin Karaçay-Balkar dilinde her hangi bir düzeltme olmaksızın fevkalade düzgün bir şekilde ve kolayca okunabilmektedir. Burada Zelençuk kitabesinde rastlanan bazı Türkçe kelimelerden örnekler vereceğiz:


İuurt / Curt : ata yurdu , vatan
Yabgu : sorumluluğu yerine getiren kişiye verilen unvan, san.
İyif / cıyıp : toplayarak, birleştirerek
Te / de : söyle, anlat
Zıl : yıl
İntinir : gayret etmek, can atmak
Belünif : ayrılmış , bölünmüş


Zelençuk kitabesi tamamen öğretici ve öğüt verici bir özelliğe sahiptir : “İisus Christ (Hz.İsa) naibi Nikolay, Hobsa (Dulo, Batbay, Avdan, Suvan) yurdundan çağırdı. Yalnızca o ,ata yurdunu bırakıp Alanların yurduna (bozkır vadisine) giden Abdan(t) Bakatar Bek’i birleştirmek (için) alelacele haber (göndermeye) çalıştı. Öküz yılı” (Miziyev,1986) *** Fettahov’un çevirisi şöyle : Jesus Christos, Nikolai’nın adı. Eğer büyüseydi, önde gelen ülkesini ondan (daha iyi) kimse savunamazdı. Tarbakatay yurdundan Alan denilen başlarındaki hanı takip etmek zorundaydılar. At yılı. – çevirenin notu***


Bizim düşüncemize göre bu yazıt, bugüne kadar kabul edildiği şekliyle bir mezar kitabesi değildir. Kitabenin bulunduğu yerde başka herhangi bir mezarın olmaması da bu düşüncemizi teyit etmektedir.


Persologların genellikle delil olarak ileri sürdükleri ikinci kitabe, 12.yüzyılda yaşayan meşhur Bizanslı şair ve bilim adamı Johannes Caesar’ın kaydettiği Alan selamlaması denilen Alanca bir cümledir. Osetin dilinin yardımıyla söz konusu metni okumak için araştırmacılar ona bazı düzeltmeler ve hatta ilaveler yapmışlardır. V.İ.Abayev’in çevirisinde selamlama şu şekildedir. “ İyi günler hanımefendi, nerelisin sen? Sen utanmaz mısın, hanımım?” … Kanaatimizce 12.yy’da bir insanın hanımefendisine, kraliçesine karşı bu şekilde hitap etmesi pek mümkün değildir. Bu cümlenin Türk diliyle yazıldığı muhakkak. Metin içerisinde dikkat çeken ortak Türkçe kelimelerden bazıları:


Hoş / hos : iyi (hoş)
Hotn / hotın : Hatun
Kordın / Kording : gördü, görmek
Kaitarif : dönüp, bir yerden döndükten sonra
Oyünge : bir deyiş, Karaçay-Balkarcada yaklaşık karşılığı, Nasıl böyle olabilirdi ki? Veya; Nasıl böyle oldu?


Demek ki, söz konusu kitabe tek bir ifadeyle Alanların (Asların) Türk dilli olduklarını göstermektedir.


Asların, ya da Macar Aslarının Türk dilli oluşları Y.Nemeth tarafından yayınlanan, 1422 yılı “Macar Aslarının Eski Kelimeleri Sözlüğü”nce de desteklenmektedir. Bu belgedeki kelimelerin çoğunluğu Türkçedir.


5.yüzyılda yazılan "Ermenistan Tarihi" adlı eserde yer Alanca bir cümlenin çevirisi: (kitapta hanendelerin Ermeni hükümdarı Artaşes'le evlenen Alan kraliçesi Satenik (Satinik, Sartinik) şerefine yazılmış Alanca bir şarkı)


"Artahır havart tiz havartsi" 


Karaçay-Balkar dilinde ise : "Artahır haparını tiz haparçi (Hapartsı) ; eski Türkçeden çevirisi : "Hikayeci, hikayenin son bölümüne geç" ya da "Son hikayeyi anlat, hikayeci"


Alan Türkleri
Türk Halklarının Kökeni
Kazi T.Laypanov - İsmail M.Miziyev
Selenge Yayınları
link in english




*


an other book:

"The situation is complicated by the fact that not the Iranic Ossetians, but the Turkic Karachay-Balkars, likely descending from the old Bulgars, are called Alan both by their neighbours, and by themselves. This cannot be due to the fact that the Karachay-Balkars (Malkars) occupies a former Alanic territory, since Turkic population of the region, at least Bulgars, were older in the central ranks of the Caucasus than the Alans. This may be result of the two-millennium long cohabitation of Bulgars and Alans, and it is not easy to call the Alans as a pure Iranic people. Their ruling stratum might be of Turkic origin, which seems misled some source to title the Iranic people as Turkic."
In Search of the Lost Tribe: The Origins and Making of the Croatian Nation
Prof.Dr.Osman Karatay










Portekiz’de Alenquer’de (kelimenin Alan tapınağı anlamına gelen Alan Kerk’ten geldiği düşünülür) Alanlara ait tapınak kalıntıları bulunmuştur. Bugün bu tapınak, Alanlar’ın getirdiği bir köpek cinsi olan Alaunt ile birlikte Alenquer şehrinin sembolüdür ve şehrin armasını da süsler.



ALAN TÜRKLERİ
MS.50'lilerde Romalılar için süvarilik ve 5500 'i de Büyük Britanya adasına gönderilerek Hadrian Duvarını korumalığını yapmıştır. Alanların getirdiği köpek cinsi, Orta Asya'dan Avrupa'ya, antik çağdan 17.yy'a kadar yetiştirilmiştir.


Alans provided cavalry for Rome in 50 AD, and 5500 Alans were sent to Britain to guard Hadrians Wall. The Alaunt is an extinct breed of dog, its original breed having existed in central Asia and Europe from ancient through the 17th c. They were bred by the Alan Turkish Tribes.


*


"They are long, but they are almost all Halani and beautiful little blond hair, eyes, arms slightly tempered grim and terrible swift."

"Proceri autem Halani paene sunt omnes et pulchri, crinibus mediocriter flavis, oculorum temperata torvitate terribiles et armorum levitate veloces."

Ammianus Marcellinus 4th c AD
Roman History. Book XXXI. II. 21



First Russian translation and commentary by Meshersky, of Josephus Flavius "Judea Wars" , "language is as the language of Pechenegs" .


*


* Alans are not indo-iranians ! - They are Turkish Tribe, (culture, language, blood) also called as "AS" Turks.
* Massagetae : Big Saka - Turkish Tribe - Queen Tomyris is a Turkish Queen with Turkish name Tomris.
* Pecheneg Turkish tribe of Oghuz Turks.







The meaning of "Turco" is absolutly "Turk", the meaning of "As" is "great, supreme"

"ASTURCO; Kuzeybatı İspanya Asturia'dan küçük bir at. Pahalı bir hediye." (Sözlük açıklaması)

"ASTURCO: a small horse from ASTURİA in northwestern Spain. An expensive gift."

* ASTURCO olan yerleşim yerinin adı ASTORGA olarak değişmiş.

- Astorga, in the Iron Age, came under the cultural influence of the Celts; the local Celtic peoples inhabited the area around 275 BC, known as the Astures and the Cantabri. Later become one of the Roman strongholds in the region they called ASTURİCA.

- The Roman city was founded in 14 BC, being entitled by Emperor Octavian as Asturica Augusta now known as Astorga.



* AS+TURCO 
- AS - Ulu, yüce, Orhun yazıtlarından bir Boy/Budun AS.
[Great, the Supreme, a Turkish tribe name (AS Budun (Tribe) in Orkhun inscriptions, As Turks)]
- TURCO - Turk (Türk)
- TUR - Türk kelimesinin kökeni (Turan ve Turukku'daki gibi)
[ root word for Turk, like in Turan and Turukku]

* Marcus Valerius Martialis (40-102/104) İber yarımadasında doğmuş Romalı Şair. Martial'ın Epigramları: 
vol i:  / vol ii

* Martialis'in kitabından: 
"ASTURCO, Hic brevis ad numeros rapidum qui colligit unguem, venit ab auriferis gentibus Astur equus.
(Here the number of swift when they have gathered to the short fingernails, comes from the gold-bearing nations Astur horse.)"

editör: Craig Williams

* ASTURCO:
Francis Edward Jackson Valpy

Prof.Dr.Bahtiyar Tuncay, Yunus Oğuz

"Turkish Horse" became "Asturco"
Just like; "Turkish Horse" became an "English Race Horse"



































24 Haziran 2015 Çarşamba

İSKİT USULÜ








Altın riton At, MÖ.3.yy, İskit-Türk 
Gold rhyton Horse, 3rd c BC, Scythian-Turk



Şaraba su karıştırıp içen Helenlerin aksine İskitler, şarabı sek olarak içerdi. Hatta Helenlerin "sek şarap" anlamına gelen özel bir ifadeleri de vardı "podskif"(!) , yani "iskit usulü".


Unlike the Greeks, who drank wine diluted with water, the Scythians drank it undiluted. The Greeks even had a special expression "podskif"(!) , which means "add pure wine" "scythian style".



kaynak:
Boris Shramko, Tarihçi, Ukrayna (1921-2012)
Harkov (Kharkov) Devlet Üniversitesi,1962 
! (Rusça'dan İngilizce’ye çevirisinde bu şekilde çıkıyor)









Turkish archery , escapes in front of the enemy , while galloping he turns back and shot the arrow. A war trick that was used in the Turkic tribes. The Turks lived on horse, sleeps on horse, traveled on horse, fight on horse, they where seen as one "Horseman"....And they create Centaurs.


Unbreakable records belongs to ;
Tozkoparan İskender (15th c) = 1281.5 (gez) /846 m.
and Bursalı Şüca (16th c) range 1271.5 (gez)


Sultan Mahmud II (1785-1839), in 1817, he has taken 1200 (gez), 
the American ambassador was surprised. In the 19th century the criteria was fixed to 1 (gez) = 60.74 cm


European Archers record ;300 m. 
While a Turkish Archer could not have been nominated in the Ottoman Empire if it is not 600 meters....more















Osmanlı , erken 17.yy
Quiver early 17th c - Ottoman Turks
Rüstkammer with Türckische Cammer






Kilikya, MÖ.425-400
Amazon (Oerpata- Erpata=Er öldüren)











İskitler düşmanlarının derisini yüzerdi....tıpkı Amerika Yerlileri gibi....
Apollo ve Marsyas hikayesinde, Apollo Marsyas'ı asar ama derisini bir İskite yüzdürür.
ve Marsyas, Çine Çayı'nın eski adıdır.



"Araştırmacılar kavalın anavatanın ,Hazar Denizi ötesi Ural-Altay dağları arasındaki bölge olabileceği konusunda birleşmektedir.

Nitekim Alman asıllı müzikolog Curts Sachs , kavalın Türkçe asıllı olduğunu belirtmiştir. Konuyla ilgili ayrıca Macaristan'ın Zulnak ili Jonoshid yöresinde 1933 yıllarında arkeolojik kazılar ile ortaya çıkartılan bir ''kurgan'' (mezar) da var. Türk çobanına ait ''ötkeçin''ne (kemikten yapılmış çifte kaval) rastlanmıştır.

Kavim göçü çağından kalma bu nefesli sazı bir çok tipleri arasında inceleyen Macar Denes Van Bartha bu tür örneklerin yayılma merkezinin Ural ile Altay arasındaki Ön Türklere ait en eski uygarlık ürünü olduğunu ayrıca doğrulanmıştır. Anadolu'ya İskitler/Sakalar (MÖ.8.yy.-3.yy.) vasıtasıyla geldiği söylenir."


Tüm Yönleriyle Türk Halk Müziği ve Nazariyatı
Dr. Atınç Emnalar 
Ege Üniversitesi, 1998


Dip not: 
Bu efsanenin başına "Athena'nın bu flütü icat ettiğini, üflediğinde çirkinleştiğini, diğer tanrıçaların gülüp alay etmesinden dolayı dünyaya attığı" bölümünü ekleyerek, orijinini Yunan'a mâl ederler....Hatta Etrüsklerin de "Grek"lerden aldıklarını söylerler, halbuki bu müzik aleti, aynı zamanda Etrüsklere de aittir ve onlardan Romalılara geçmiştir. Aulos - Yunanca / Tibia - Latince ve Etrüskceden Latinceye geçen "Subulo" kelimesi de flütçü demektir.



"Eberhard’a göre Türkler fevkalâde iyi flüt çalardı: iki çeşit flüt kullanırlardı… Etrüsklerin ise flüt çalmaktaki ustalığı Yunanistan’da bile ün salmıştı ve Etrüsk kelimesi “iyi flüt çalan” manasına gelirdi."

Adile Ayda - Etrüskler Türk mü idi?





Kitharasıyla Apollo, ortada bıçağıyla bir İskit ve sağda flütüyle Marsyas
MÖ.330-320 
Atina Ulusal Müze
































BASKLAR - BASQUES - EUSKARA !



Bask bölgesinden mezar taşlarını
Kıpçak-Alban Türk Mezar Taşları ile karşılaştırın
Kipchak Alban Turks of Caucasus 
The south region of Azerbaijan








Old Basque Burial Tombstones "Disc-shaped tombstones" 


Most of them are before the Christianization of the Basque Country. The oldest disc-shaped steles inventoried in the Basque country go back to the sixteenth and seventeenth centuries. carved inscriptions, symbols, such as lauburu, solar and different types of crosses. 

This radiating patterns, ornaments also found on the door lintels and furniture in the Basque Country. 

the Basques, they speak non-indo-european language, because their language is earlier Turkish, Turkish people in the Caucausia can understand them. Even with blood, the gene project show us that R is the Turkish genom, and had two sons R1a and R1b, and today's Europe have %51 Turkish roots.

"Basques, along with Irish, show the highest frequency of the Y-chromosome DNA haplogroup R1b in Western Europe; some 95% of native Basque men have this haplogroup." - link



(R1b)
R1b Batı Avrupa’da en yüksek orana sahip olan haplogruptur. R1b’nin doğum yeri Orta Asya mı, Anadolu mu, Kafkasya mı tam olarak tespit edilmiş değil. Bulunan en eski formlar Kafkasya ve yakın doğudadır. Büyük olasılıkla Orta Doğu’nun kuzeyinde doğmuş, neolitik çağda Kuzey Anadolu ve Kafkasya’ya hareket etmiştir. İrlanda ve Bask bölgesinin %80’den fazlasını R1b oluşturur.

Ayrıca Başkortistan (Başkırya) ve Ural bölgesinde %50, Türkmenistan’da %35 gibi önemli oranlarda bulunur. Zaman içinde Doğu Avrupa’da kalan R1b iyice azalmış olsa da Orta Asyalı Türk halklarında hala önemli bir yer tutmaktadır.








"In our view the Etruscans appear to be an original Turanian race , which formed the underlying stratum of population over the whole world and which cropped up, like Basques in Spain, in that part of Italy called Etruria."

"Thus the lower or Turanian stage will be similar all over the world, while the higher or Aryan stage will also present similar features wherever a higher phase of civilisation occurs, and thus we are led to the natural inference that the Tartars, Mongols, Etruscans, Basques, Mexicans, being in a similar lower stage of development (Turanian as it is generally called) will present similar characteristic features in beliefs, customs, and language."

Handbook of Archaeology, 
Egyptian - Greek - Etruscan - Roman
Hodder W.Westropp, 1867





“Dolmen inşa eden ırk, ya da diğer bir deyimle, damarlarında Turan kanı karışan ırk, dünyanın en uzak köşelerine egemen olmayı sürdürdü; 8. ve 9. yüzyıllada İngiltere ve Fransa’ya, 11. ve 12. yüzyıllarda İskandinavya’ya egemen oldu.”  

 “Turanlıların egemen olduğu yerler, Aryanların hiç bir zaman yerleşmemiş olduğu yerlerdir. Avrupa’daki dolmenleri inşa edenler, kesinlikle Aryan ırkından değildirler; Turanlı kanı ve ırkı Avrupa’da son dönemlere dek en geniş biçimde yayılmıştır. “ 

“Asya’dan, Çin’den başlayarak, Tataristan’da, Hindistan’da, İran’da Moğollar, Yunanistan’da Pelasgi’ler, İtalya’da Etrüskler, Avrupa’daki gömütleri inşa edenler, hep Turanlılardır.”

James Fergusson*
Rude Stone Monuments 
(*İskoçyalı mimarlık tarihçisi, ağırlıklı olarak Hint tarihine ilgi duydu.

"As we have had occasion to point out above, the dolmen-builders of Europe certainly were not Aryan.... From shorty before the Christian era, till the countries in which they are found became entirely and essentially Christian, the use of these monuments seems to have been continual, whenever a dolmen-building race - or, in other words, a race with any taint of Turanian blood in their veins - continued to prevail."








 Bask bölgesinden mezar taşları
















































ilgili: